• Unikatowy w skali globalnej (cykliczność, reprezentatywność, wielowątkowość, aktualność, rzetelność)
• Interdyscyplinarna tematyka i interdyscyplinarny Zespół badawczy
• Trzy edycje i trzy raporty popularyzatorskie
• Łącznie ponad 4 tys. pobrań raportów
• Niemal 300 publikacji medialnych
• Działalność naukowa: wystąpienia na konferencjach, seminariach, webinarach i publikacje naukowe
• Partnerzy projektu: Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna, NASK-PIB (w latach 2018-2019 Google Polska)
• Pozytywna opinia uniwersyteckiej Komisji Rektorskiej ds. Etyki Badań Naukowych z Udziałem Człowieka (2021 oraz 2022)
• Zwycięstwo w konkursie Centrum Współpracy i Dialogu UW „Nauka jest dla ludzi”, którego efektem jest branding projektu, niniejsza strona internetowa oraz pięć filmów edukacyjnych, promujących wyniki badań i idee higieny cyfrowej (2021)
• Uniwersytet Warszawski zgłosił projekt jako przykład wpływu działalności naukowej na funkcjonowanie społeczeństwa i gospodarki (Kryterium III ewaluacji działalności naukowej) w dziedzinie nauk społecznych, w dyscyplinie nauk o komunikacji społecznej i mediach (2021)
• dr hab. Anna Jupowicz-Ginalska, prof. UW, była ekspertką Urzędu Komunikacji Elektronicznej w kampanii edukacyjnej #keepCTRL, gdzie FOMO było jednym z wątków tej akcji (2019) oraz uczestniczką projektu „Społeczna odpowiedzialność nauki – od promocji po innowacje społeczne” (UW, PW, m.st. Warszawa, Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego i MEiN), wspierającego osiągnięcia naukowe i ich wpływ na społeczność regionu.

Początkowo Fear of Missing Out badano w kontekście relacji społecznych i ryzyka utraty spodziewanej przyjemności z tychże. Takie analizy przeprowadził m.in. Dan Herman w latach 90. XX w. (Herman, 2010). Jednak dużo większą popularność zyskało odniesienie zjawiska do Internetu (zwłaszcza mediów społecznościowych) i poczucia „bycia w grupie”, bycia „na bieżąco” i uczestniczenia w ważnych wydarzeniach (lub przynajmniej posiadania o nich wiedzy).

Za jedne z najważniejszych badań Fear of Missing Out uważa się te przeprowadzone przez zespół A.K. Przybylskiego (2013). Po raz pierwszy zaproponowano tam narzędzie badawcze do pomiaru zjawiska, tzw. skalę FOMO. Dodatkowo badacze opracowali definicję FOMO, opisując je jako „wszechogarniający lęk, że inne osoby w danym momencie przeżywają bardzo satysfakcjonujące doświadczenia, w których ja nie uczestniczę”. Definicja ta do dzisiaj przytaczana jest w licznych opracowaniach poświęconych temu fenomenowi (np. Dossey, 2014; Beyens, Frison & Eggermont, 2016; Buglass et al., 2017; Wolniewicz et al., 2018).

Od czasu publikacji zespołu A.K. Przybylskiego zainteresowanie tematyką FOMO ciągle rośnie. Obecnie bada się je w powiązaniu z technologiami informacyjno-komunikacyjnymi i aktywnością w sieci, np. jako ryzyko lub negatywny skutek korzystania z mediów społecznościowych, problematyczne korzystanie z Internetu albo rodzaj uzależnienia od SNS, smartfonów i komunikatorów online (np. James et al., 2017; Reinecke et al., 2017; Alt, 2017; Sanalan et al., 2017; Tomczyk and Selmanagic-Lizde, 2018; Yin, Liu and Lin, 2015; Bankoglu & Cerkez, 2019; Pivetta et al., 2019). Szczególnym zainteresowaniem cieszą się wspomniane konsekwencje użytkowania mediów społecznościowych: głównie stres, obniżona samoocena (Beyens, Frison & Eggermont, 2016; Fox & Moreland, 2015; Reinecke et al., 2017), nieustanna potrzeba poszukiwania nowych wpisów czy nieumiejętność rezygnacji z posiadania profilu, ciągłego jego sprawdzania i odświeżania informacji (np. James et al., 2017; Auverset, Billings & Conlin, 2016; Elhai et al., 2016), jak również phubbing (Chotpitayasunondh and Douglas, 2016; Davey et al., 2018; Franchina et al., 2018; Gil et al., 2015) i zaburzenia komunikacji interpersonalnej (Barber & Santuzzi, 2017). Zachowania te, jak twierdzą badacze, często wynikają z lęku przed „wypadnięciem z obiegu” towarzyskiego i obawy przed utratą możliwości udziału w satysfakcjonującym, przyjemnym doświadczeniu (np. Alt, 2017 i 2018; Barry et al., 2017).

Część autorów w kontekście FOMO analizuje również zdrowotne konsekwencje nadmiernego korzystania z sieci, takie jak syndrom odstawienia, brak snu, nadużywanie alkoholu, skłonność do zburzeń nerwicowych, depresja (Aarestad & Eide, 2017; Adams et al., 2017; Scalzo & Martinez, 2017; Hunt et al., 2018; Oberst et al., 2017;  Scott & Woods, 2018). W ostatnich latach coraz częściej pojawia się wątek dobrostanu cyfrowego i psychicznego (np. Horwood & Anglim, 2019; Roberts & David, 2019). Inne badania wiążą FOMO z psychologiczną potrzebą przynależności (Gil et al., 2015; Lai et al., 2016; Salim et al., 2017; Scalzo and Martinez, 2017; Xie et al., 2018, Franchina et al., 2018), medioznawstwem i komunikacją społeczną (Salim et al., 2017; Wang et al., 2018; Auverset, Billings and Conlin, 2016; Ivasović & Burić, 2019), e-sportem (Larkin & Fink, 2016), marketingiem (Bailey, Bonifield and Arias, 2018; John et al., 2018; Kang, Son & Koo, 2019), a nawet naukami technicznymi (Alutaybi, 2019).

Warto dodać, że badania FOMO rzadko są reprezentatywne. Za wyjątki należy uznać projekt A.K. Przybylskiego et al. z 2013 r. (jedną z jego części zrealizowano na próbie 1013 respondentów w wieku 18-63 lata), Hampton, Lu & Shin z 2016 r. (badanie CATI na 1801 osobach 18+ w Stanach Zjednoczonych), Reinecke et al. z 2017 r. (sondaż obejmujący 1557 internautów niemieckich w wieku 14-85 lat, uwzględniający FOMO w trzech pytaniach ankietowych) czy Bright & Logan z 2018 r. (sondaż online na grupie 518 użytkowników mediów społecznościowych w Stanach Zjednoczonych). Do grupy badań reprezentatywnych należy zaliczyć trzy edycje naszego projektu (2018; 2019, 2021)

FOMO analizowane jest głównie w kontekście korzystania z mediów społecznościowych i ryzyka, jakie niesie ze sobą częstsze przebywanie online w okresach przymusowej izolacji. Nadal podstawowym punktem wyjścia dla badań jest definicja Przybylskiego et al. (Laato, Islam & Laine, 2020; Prentice, Quach & Thaichon, 2020; Yu et al., 2020; Liu et al., 2021; Gioia et al., 2021; Song et al., 2021; Fumagali, Dolmatzian & Shrum, 2021), chociaż Yu et al. (2020) zaproponował węższe rozumienie zjawiska, opisując je jako obawę odczuwaną w odniesieniu do kontrolowania informacji o rozprzestrzenianiu się COVID-19. Yu wraz zespołem (2020) opracowali też skalę pomiaru pandemicznej (infodemicznej) odmiany FOMO: CIFS (COVID-19 Information FOMO). W oparciu o nią wykazali, że podczas izolacji zjawisko wiązało się m.in. z intensywnym udostępnianiem informacji na temat choroby.

Liu et al. (2021) dowiedli z kolei, że FOMO osłabia związek między stanem psychologicznym użytkowników mediów społecznościowych pokolenia Z (zmęczenie mediami, strach przed chorobą) a ich chęcią rezygnacji z korzystania z tych mediów. Gioia et al. (2021) uznali zaś, że podczas lockdownu FOMO może wzmacniać chęć udziału w komunikacji online, a w konsekwencji ryzyko nadmiernego korzystania z mediów społecznościowych. Wegmann, Brandtner & Brand (2021) stwierdzili, że podczas pandemii zwiększona potrzeba przynależności i FOMO powodują silniejsze odczuwane zmęczenie COVID-19, co jest powiązane z objawami problematycznego korzystania z mediów społecznościowych. Song et al. (2021) dowiedli, że obawy i znudzenie spowodowane pandemią korelują pozytywnie z FOMO, a osoby o wyższym FOMO częściej korzystają z urządzeń ICT i sieci, przy czym używanie ich dla celów społecznych daje większą satysfakcję z życia. Fumagalli, Dolmatzian & Shrum (2021) wykazali m.in., że sięganie po aplikacje społecznościowe wiąże się z większym poczuciem osamotnienia, na co wpływ ma FOMO. Hayran & Anik (2021) potwierdzili, że w czasie pandemii FOMO odnosiło się do aktywności realizowanych online, zagrażając dobremu samopoczuciu i powodując poważne problemy psychiczne i zdrowotne, takie jak brak snu, utrata koncentracji i osłabienie produktywności.

• pomiar, monitorowanie, opisywanie specyfiki i skali występowania FOMO w kraju,
• analiza i opis powiązań między FOMO a zjawiskami mu towarzyszącymi,
• budowanie świadomości społecznej istnienia tego fenomenu,
• edukowanie i wspieranie wszelakich działań z zakresu dobrostanu cyfrowego.

Badania FOMO i zjawisk mu towarzyszących prowadzimy od 2018 roku. Od samego początku naszym Partnerem jest firma badawcza Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna, w pełni czuwająca nad rzetelną realizacją badań na reprezentatywnej grupie polskich internautów pow. 15 r.ż. Dotychczas przeprowadziliśmy trzy edycje badań (w 2018 i 2019 r. wspierało je Google Poland, od 2021 roku – NASK-PIB).

Wraz z naszymi Partnerami pracujemy nad rozpowszechnieniem wiedzy o FOMO, z sukcesem wzbudzając naukowe, społeczne i medialne zainteresowanie tym zjawiskiem. Potwierdzają to cytowania raportów w publikacjach naukowych i innych raportach badawczych, podniesiona liczba wyszukiwań terminu „FOMO” przypadająca na daty publikacji naszych raportów (październik 2018, 2019, listopad 2021; dane w Google Trends), liczba pobrań raportów z podstrony dedykowanej projektowi (w 2018 r. – 1144 razy, z 2019 r. – 2134 razy, z 2021 – jak dotąd 834 razy) i skala doniesień medialnych o raporcie.

Pracę badawczą prowadzimy w interdyscyplinarnym Zespole, w skład którego wchodzą eksperci z zakresu medioznawstwa, informatologii, psychologii i socjologii. Dzisiaj działamy już w dziesięcioosobowej grupie, co także pokazuje, że projekt się rozrasta (początkowo było nas pięcioro).

• Rokroczna analiza krytyczna literatury przedmiotu z elementami ustrukturyzowanej, ilościowo-jakościowej analizy zawartości tekstów naukowych poświęconych FOMO (umożliwia to aktualizację wiedzy na temat stanu międzynarodowych badań nad fenomenem, monitorowanie luk badawczych, stawianie pytań badawczych i opracowanie kwestionariusza ankiety);
• sondaż diagnostyczny wykorzystujący technikę ankietyzacji (CAWI) i narzędzie kwestionariusza ankietowego, za którego opracowanie odpowiada Zespół (zaś za realizację badania – tzn. procedury, organizację, dobór próby, bezpieczeństwo danych, etc. – odpowiedzialny jest Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna). Dzięki sondażowi systematycznie badamy zmiany skali i specyfiki występowania FOMO wśród Polaków (tzn. użytkowników Internetu pow. 15 roku życia), analizujemy korelacje między FOMO a zjawiskami mu towarzyszącymi i pozyskujemy wielowątkowe dane, będące podstawą pracy popularyzatorskiej, edukacyjnej i naukowej. Należy podkreślić, że za każdym razem kwestionariusz ankiety przechodzi pretest, a pozyskane dane ankietowe poddajemy analizie statystycznej, zrealizowanej za pomocą SPSS.

Więcej szczegółów na temat kwestionariusza (liczby pytań, implementowanych narzędzi) i analizy danych można znaleźć w opisach metodologicznych, umieszczonych w raportach (tu, tu i tu) lub publikacjach naukowych (np. tu).

• analiza międzynarodowej literatury naukowej poświęconej FOMO;
• zdiagnozowanie luk badawczych i sformułowanie pytań badawczych;
• opracowanie narzędzia badawczego opierającego się na modułach: niezmiennym i ruchomych, gdzie moduł niezmienny to skala FOMO autorstwa A.K. Przybylskiego et al. (2013). W wyniku analizy statystycznej określamy poziomy „sfomowania” polskich internautów, a następnie studiujemy korelacje między stopniem „sfomowania” i innymi zjawiskami, badanymi w ruchomych modułach ankiety (np. nomofobią, phubbingiem, zaangażowaniem w media społecznościowe, przeciążeniem informacją, uzależnieniem od użytkowania telefonów komórkowych, higieną cyfrową, a nawet radzeniem sobie ze stresem czy korzystaniem z alkoholu);
• pretest narzędzia badawczego, za wdrożenie którego odpowiada Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna;
• realizacja badania przez Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna;
• praca statystyczna, przeliczanie danych, opracowanie danych;
• wybór zagadnień i danych do raportu popularyzatorsko-edukacyjnego, opracowanie rekomendacji z zakresu higieny cyfrowej;
• prace nad raportem;
• publikacja raportu i jego medialno-społeczne nagłośnienie;
• aktywność naukowa i edukacyjna;
• od 2019 roku raporty poddawane są recenzji naukowej, a od 2021 projekt zgłaszany jest pod ocenę Komisji Rektorskiej ds. Etyki Badań Naukowych z Udziałem Człowieka (UW)